607 - VIERDE ZONDAG VAN DE GROTE VASTEN, HEILIGE JOHANNES KLIMAKOS/O ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ

Vandaag, 26 maart 2017, vieren we de vierde zondag van de Grote Vasten: de Heilige Johannes Klímakos (Grieks: Ιωάννης της Κλίμακος), Heilige Johannes van de Ladder, kluizenaar en abt van het Heilige Katherinaklooster in de Sinaïwoestijn, gedachtenis 30 maart, ca. 575-ca 649.

Hij wordt genoemd naar het werk dat hem beroemd maakte: de Ladder van het Paradijs, een handleiding voor zijn monniken op hun weg naar volmaaktheid. De ikoon geeft de dertig treden weer die Johannes beschrijft, naar het verhaal van de Jacobsladder. Elke trede van de ladder komt overeen met het hoofdstuk dat een bepaalde deugd beschrijft.

Het boek is ook in het Nederlands vertaald in de reeks Monastieke Cahiers (nr 50): Johannes Climacus, De geestelijke ladder, pp 491. Op de omslag staat een afbeelding van de ikoon De Hemelladder van de hand van monnik Matthias van de Heilige Kruisabdij in Chevetogne: Johannes spoort de monniken aan de ladder te beklimmen. In de Grote Vasten behoort het werk tot de standaardlectuur (voor monniken).

Lezing uit het Heilig Evangelie: Heilige Evangelist Markus, 9, 17-31

Ioannis Klimakos, 13e eeuw, Novgorod school, naast hem Heilige Georgios (Joris) en Vlasios (Blasius)

Liturgische tekst van het Orthodox klooster in de Peel, druk hier

606 - DE VERKONDIGING AAN DE MOEDER GODS/Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΌΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

De Verkondiging aan de Moeder Gods/Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

 (Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)

Vandaag, zaterdag 25 maart 2017, vieren we de Verkondiging aan de Moeder Gods (Grieks: Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου/Evangelismós tis Theotókou). Op de 'Agion 'Oros wordt dit feest op 7 april gevierd. Het is het feest van de aankondiging aan Maria van de geboorte van haar Zoon Jezus. Bij de Heilige Evangelist Lukas 1, 26-38 lezen we hoe de Aartsengel Gabriël 
(Grieks: Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ/O Archángelos Gavriíl) Maria in haar huis in Nazareth bezoekt en Gods boodschap overbrengt, dat zij de uitverkoren vrouw is.

25 Maart wordt in Griekenland ook gevierd als nationale feestdag ter herdenking van het begin van de opstand tegen de Osmanen/Turken in 1821.

605- AGION OROS, HEILIGE BERG ATHOS, АФОН: FILMS

1998








2002

604 - DERDE ZONDAG VAN DE GROTE VASTEN, KRUISVERERING/Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ

Kruis van de ikonostasis/Σταυρός τέμπλου

(Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)

Vandaag, zondag 19 maart 2017, vieren we de derde zondag van de Grote Vasten: de Kruisverering (Grieks: Σταυροπροσκύνησις/Stavroproskínisis). In het synaxarion lezen we: Op deze zondag, de derde zondag van de Vasten, vieren we de verering van het kostbaar en levenschenkend Kruis, en wel om deze reden: omdat we in de veertig dagen dat we vasten, onszelf in zekere zin kruisigen… en als wij ons dan bitter voelen en moedeloos en falend, wordt ons het levenschenkend Kruis getoond om ons te verkwikken en ons nieuw vertrouwen te geven, om ons het Lijden van onze Heer in herinnering te brengen en ons te vertroosten…
Lezing uit het Heilig Evangelie: Heilige Evangelist Markus, 8, 34-9, 1

Op de helft van de vasten doet de Kerk in de vorm van het evangelie van vandaag een beroep op ons materialistisch ingestelde mensen. Zij vraagt ons te breken met de mentaliteit van de wereld om ons heen en ons te richten op de ziel en het leven in de geest, teneinde de gespleten persoonlijkheid te genezen en ons te verzoenen met onszelf, onze medemens en onze God.

De oproep van Christus is duidelijk. God kan niemand redden zonder goedvinden van de mens zelf.  Iedereen heeft het vermogen in zich, maar weinigen durven werkelijk te breken met de wereld die in verval verkeert. Sommigen vrezen uitgemaakt te worden voor overdreven religieus of anarchistisch. De meeste van ons stellen het begin van een nieuwe koers uit, en riskeren daarmee dat onze ziel in de waagschaal wordt gesteld.

Christus roept ons op om dit soort 'slavernij' de rug toe te keren en om Zijnentwil onze ziel te verlossen van de dood.

Bron: Orthodoxe Parochie Verkondiging aan de Moeder Gods Utrecht

Liturgische tekst van het Orthodox Klooster in de Peel, druk hier

603 - KLOOSTER IN DE PEEL/Η.Κ. GEBOORTE VAN DE MOEDERGODS/ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Spreekt voor zich (Zie voor meer informatie ook: hier):

602 - AGION OROS, HEILIGE BERG ATHOS, АФОН: FILMS (2016)

Vier prachtige, lange(re) films die alle vier de moeite van het goed bekijken waard zijn!

601 - TWEEDE ZONDAG VAN DE GROTE VASTEN, HEILIGE GRIGÓRIOS PALAMÁS

Vandaag, 12 maart 2017, vieren we de tweede zondag van de Grote Vasten: de Heilige Grigórios Palamás (Grieks: Ό Άγιος Γρηγόριος Ό Παλαμάς), Athosheilige (1296-1359), gedachtenis 14 november. Heilige en theoloog van het hesychasme (ησυχασμός/isichasmós), de Stilte, Rust. Hij is ook bekend geworden van de discussie met de monnik Barlaam/Varlaam (Grieks: o Βαρλαάμ) over het Ongeschapen Licht.

Lezing uit het Heilig Evangelie: Heilige Evangelist Markus, 2, 1-12

De relieken van de de Heilige, die ook bisschop is geweest van Thessaloníki, worden in processie door de straten gedragen:



Zie ook: VADER FILIMON (I.M. STAVRONIKITA) SPREEKT OVER GRIGORIOS PALAMAS

Liturgische tekst van het Orthodox Klooster in de Peel, druk hier

600 - H ΧΑΡA ΘΕΟΥ, DE VREUGDE GODS

Het Griekse televisiekanaal EPT 3 zond een documentaire onder bovengenoemde titel uit over drie kellιá op de Heilige Berg.

Giannis Melissídis bracht een bezoek aan drie kelliá en één Isichastírion en sprak met de Gérontes over het monnikendom, koken en ikoonschilderen.

De presentator bezocht de kelliá Agíou Nikoláou Chalkiá, met Géronta Kírillos, (I.M. Koutloumousíou) en Archangélon Averkéon, met Géronta Païsios (ikoonschilder), (I.M. Chilandaríou).

Verder bracht hij een bezoek aan het Isichastírion Panagia Portaïtissa, met Géronta Nikítas, visser en kok, (I.M. Koutloumousíou) en aan de schilder/priestermonnik Géronta Anastásios van de kellí Timíou Prodrómou-Dionisíou ek Fourná (I.M. Koutloumousíou).

599 - ZONDAG VAN DE ORTHODOXIE, EERSTE ZONDAG VAN DE GROTE VASTEN

Vandaag, zondag 5 maart 2017, de eerste zondag van de Grote Vasten, vieren we de Triomf van de Orthodoxie. Het is de overwinning van de ikonenvereerders in de ikonenstrijd. We herdenken het einde van die strijd, het ikonoklasme (726-843), en het weer opnieuw toestaan van de ikonenverering in de Orthodoxe Kerk. Het Tweede Concilie van Nikea (787) heeft het ikonoklasme veroordeeld. Het evangelie van deze zondag is te lezen bij de Heilige Apostel Johannes, 1, 43-51.

Henk Johannes van den Heuvel maakt op zijn blog Woest en Vredig een treffende opmerking over het omgaan met ikonen in de huidige wereld. Naar aanleiding van een tentoonstelling in Amsterdam schrijft hij: 
Kerkelijke kunst vraagt ook om een andere opstelling dan profane kunst. Ikonen staan vaak met elkaar in een specifieke context. Een ikonostase laat dit duidelijk zien. De Christusikoon en de ikoon van de Moeder Gods hebben een vaste plaats aan weerszijden van de Koninklijke Deuren. De ikoon van Johannes de Doper en de heilige aan wie de kerk is opgedragen, komen daarnaast. De aartsengelen Gabriël en Michaël komen daar weer naast. In de Orthodoxe Traditie zie je meestal ook een Deësis boven en een Annunciatie op de Koninklijke Deuren. En zo heeft elke ikoon zijn vaste plek. Niet alleen in de kerk, maar ook in het museum. 

Voor orthodoxe gelovigen zijn ikonen gebruiksvoorwerpen die vereerd worden met buigingen, een lichte aanraking, een kus. In het museum zijn ikonen plotseling 'kunst' en 'cultureel erfgoed' en staan er bordjes bij: 'Please, don't touch!'.

Toen ik in 1997 in Thessaloníki de tentoonstelling Treasures of Mount Athos in het Museum of Byzantine Culture bezocht, was dat een vreemde ervaring. Vooral omdat ik eerst drie weken lang kloosters op de Berg Athos had bezocht en daar dagelijks ikonen had vereerd. In het museum waren ook enkele monialen. Zij konden op deze manier participeren aan de rijkdommen van de Berg Athos, een plek waar vrouwen niet mogen komen. Maar ook zij mochten de ikonen niet aanraken en kussen. In een museum heb je contact met een ikoon als met een gevangene, door een onzichtbare wand van elkaar gescheiden.

In I.M. Vatopedíou: