Woord vooraf

Een blog over de Agion Oros (Athos), de Tuin van de Moeder Gods, het spirituele centrum van het oosters-orthodoxe christendom.
En dus ook over kloosters, pelgrimeren en ikonen. (Tekst in geel bevat een link)
Wilt u op de hoogte blijven van nieuwe blogs? Abonneer u onderaan deze pagina.

zaterdag 30 april 2016

553 - GROTE ZATERDAG/TO ΜΕΓΑΛO ΣΑΒΒΑΤΟ


Grote Zaterdag is de laatste dag van de Grote week. Hij is gewijd aan de Nederdaling van Jezus in de hel/Hades. Terwijl Zijn lichaam in het graf lag, daalde Zijn ziel tijdelijk af naar de Hades om aan de doden Zijn Woord te brengen.

Grote Vrijdagavond, in de nacht naar Grote Zaterdag, vindt de Kruisafname plaats. De monniken vervangen het eerder geplaatste Kruis door een geborduurde doek (Grieks: Επιτάφιον/Epitáfion), symbool van de graflegging van Jezus. In de vroege ochtenduren dragen de monniken het Epitáfion in een processie al biddend rond de kloosterkerk. Tot slot gaan de monniken en de aanwezige pelgrims onder het Epitáfion door de kerk weer binnen. (I.M. Stavronikíta, 14/15 eeuw, 91,5x113 cm)

De Klaagliederen (Grieks: Τα Εγκώμια/Ta Engkómia) van de vrouwen bij het graf worden gezongen, hier door de monniken van het Heilig Vatopedíouklooster:

Op deze ochtend van Grote Zaterdag wordt de Eerste Opstanding gevierd. Deze ceremonie wordt zo genoemd omdat op een bepaald moment de priester een vooraankondiging van de Opstanding van de Heer maakt: Sta op, o God, oordeel de aarde....(Psalm 81 (82)). Deze dag biedt perspectief. Maar het is nog een vastendag, een rustige dag zonder actie, werk en trápeza.

dinsdag 26 april 2016

552 - DE GROTE WEEK/H ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ: HET LIJDEN

Het Lijdensverhaal door de hand van schilder-monnik Theofánis de Kretenzer (16e eeuw), muurschilderingen te zien in het Heilig Klooster Stavronikíta, Agion Oros.

                                                                                                 Voetwassing/Ο Νιπτήρ


                                                                            Het Laatste Avondmaal/Ο Μυστικός Δείπνος


                                                                             In de tuin van Gethsemani/Στον κήπο της Γεθσημανή


                                                                                         Judas verraadt Jezus/Η Προδοσία


                                                                                     Ontkenning door Petrus/Η Άρνησις του Πέτρου


                                                      Jezus voor Pilatus/Η Απόνιψις του Πιλάτου


                                                                                               Het oordeel/Η Κρίση


                                                                                    Jezus wordt bespot/Ο Εμπαιγμός


                                                                                                    Golgotha/Ο Γολγοθάς

                                                                                           De Kruisiging/Η Σταύρωση


                                                                                                     De Kruisafname/Αποκαθήλωση

                                                                                 Klaagzang bij het graf/Ο Επιτάφιος Θρήνος

maandag 25 april 2016

551 - GROTE MAANDAG/Η ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ, BEGIN VAN DE GROTE WEEK

Grote Maandag (Grieks: Η Μεγάλη Δευτέρα (I Megáli Deftéra) is het begin (de avond van Palmzondag) van de Week naar Pasen. De Vatopédivaders zingen de liturgische teksten:

zondag 24 april 2016

550 - PALMZONDAG, INTOCHT VAN DE HEER IN JERUZALEM/Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΙΩΝ

Palmzondag/Η Βαΐοφόρος
                                                                                   (Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)

Intocht des Heren in Jeruzalem, Palmzondag (Grieks: Η Κυριακή των Βαΐων/I Kiriakí ton Vaïon). Het is het begin van de Grote Week en we vieren de blijde Intocht van Jezus in Jeruzalem. Bij de Heilige Evangelist Johannes, 12,1-18, lezen we een mooie beschrijving, waarbij ook de net verrezen Lazarus een rol speelt.

Palmzondag/Η Βαΐοφόρος
(Atelier van monnik-schilder Dionísios van Fournás/'ἱερομονάχου Διονυσίου τοῦ ἐκ Φουρνᾶ, Skíti Kafsokalívia, 1e helft, achttiende eeuw) 


Palmtak (I.M. Karakállou)

zaterdag 23 april 2016

549 - LAZARUS-ZATERDAG/ΤΟ ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ

De Verrijzenis van Lazarus/Η ΄Εγερσις του Λαζάρου

De zaterdag voor het begin van de Grote Week (Grieks: Η Μεγάλη Εβδομάδα/I Megáli Evdomáda) is de Zaterdag van Lazarus, gewijd aan de Verrijzenis van Lazarus. Het verhaal over de opwekking uit de dood is te lezen bij de Heilige Evangelist Johannes, 11,1-45.

Als een belofte van de gemeenschappelijke Opstanding hebt Gij voor Uw Lijden Lazarus uit de doden opgewekt, o Christus God, en daarom mogen wij, evenals de kinderen, de symbolen dragen der zegepraal en tot U roepen als Overwinnaar van de dood: Hosanna in den hoge, gezegend Hij die komt in de Naam des Heren (Apolitíkion, toon 1).

Archimandriet vader Nikódimos Kavarnós zingt dit troparion in het Grieks: (Τὴν κοινὴν Ἀνάστασιν πρὸ τοῦ σοῦ πάθους πιστούμενος, ἐκ νεκρῶν ἤγειρας τὸν Λάζαρον Χριστὲ ὁ Θεός· ὅθεν καὶ ἡμεῖς ὡς οἱ παῖδες, τὰ τῆς νίκης σύμβολα φέροντες, σοὶ τῷ νικητῇ τοῦ θανάτου βοῶμεν· Ὠσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος, ἐν ὀνόματι Κυρίου.)



zondag 17 april 2016

548 - VIJFDE ZONDAG VAN DE GROTE VASTEN, HEILIGE MARIA VAN EGYPTE/Η ΟΣΙΑ ΜΑΡΙΑ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΙΑΣ

Vandaag, 17 april 2016, vieren we de vijfde zondag van de Grote Vasten: Heilige Maria van Egypte (Grieks: Η Οσία Μαρία της Αιγυπτίας/I Ossía María tis Egiptías), ca. 344-421, patroonheilige van vrouwen die boete doen. Haar levensverhaal, opgetekend door Sofrónios, bisschop van Jeruzalem (ca.635), staat hier.

De lezing is vandaag uit het Heilig Evangelie: Heilige Evangelist Markus, 10, 32-45

Wie nog meer over deze asketenheilige wil weten kijkt hier.

zondag 10 april 2016

547 - NOG EENMAAL: DE VERKONDIGING AAN DE MOEDER GODS/Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ OP ATHOS IN, FOTO'S:

I.K. ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΡΕΩΝ

Pemptousia.gr publiceerde bijzonder mooie foto's van het feest van de Verkondiging aan de Moeder Gods in de kellí met dezelfde naam in Kariés. Géronta Pródromos vierde het feest samen met de Broederschap en vele pelgrims. De kellí behoort tot I.M. Símonos Pétras. Een aantal foto's volgt hieronder, zie voor de rest de genoemde link.










546 - VIERDE ZONDAG VAN DE GROTE VASTEN, HEILIGE JOHANNES KLIMAKOS/O ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ



Vandaag, 10 april 2016, vieren we de vierde zondag van de Grote Vasten: de Heilige Johannes Klímakos (Grieks: Ιωάννης της Κλίμακος), Heilige Johannes van de Ladder, kluizenaar en abt van het Katherinaklooster in de Sinaïwoestijn, gedachtenis 30 maart, ca. 575-ca 649.

Hij wordt genoemd naar het werk dat hem beroemd maakte: de Ladder van het Paradijs, een handleiding voor zijn monniken op hun weg naar volmaaktheid. De ikoon geeft de dertig treden weer die Johannes beschrijft, naar het verhaal van de Jacobsladder. Elke trede van de ladder komt overeen met het hoofdstuk dat een bepaalde deugd beschrijft.

Het boek is ook in het Nederlands vertaald in de reeks Monastieke Cahiers (nr 50): Johannes Climacus, De geestelijke ladder, pp 491. Op de omslag staat een afbeelding van de ikoon De Hemelladder van de hand van monnik Matthias van de Heilige Kruisabdij in Chevetogne: Johannes spoort de monniken aan de ladder te beklimmen. In de Grote Vasten behoort het werk tot de standaardlectuur (voor monniken).

Lezing uit het Heilig Evangelie: Heilige Evangelist Markus, 9, 17-31


Ioannis Klimakos, 13e eeuw, Novgorod school, naast hem Heilige Georgios (Joris) en Vlasios (Blasius)


Zie ook: 248 - ATHOSMONNIK IN DE WERELD: LEZING OVER  DE HEILIGE IOANNIS KLIMAKOS (LADDER)/JOHANNES VAN DE SINAI

woensdag 6 april 2016

545 - DE VERKONDIGING AAN DE MOEDER GODS/Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ OP ATHOS (I.M. VATOPEDIOU EN FILOTHEOU))

Vanavond is er Agripnía vanwege het feest van de Verkondiging aan de Moeder Gods (7 april/25 maart) op de Agion Oros. Feest is er met name in de I.M. Vatopedíou en Filothéou, in vele kelliá en kalíves, en in I.S. Evangelismós tis Theotókou. In I.M. Vatopedíou is de hegoúmenos van I.M. Chiliandaríou uitgenodigd. Beide kloosters onderhouden allang nauwe betrekkingen. Ook zijn er weer veel pelgrims. Bijgaand de eerste foto's uit I.M. Vatopedíou. 























                                                          Het programma in I.M. Filothéou



Zie: Amen.gr; meer foto's: Romfea.gr en Amen.gr

dinsdag 5 april 2016

544 - TENTOONSTELLING IN MOSKOU: 1000 JAAR RUSSISCHE MONNIKEN OP ATHOS

Maandag 4 april werd in Moskou de tentoonstelling 'Αθως. Το Αγιον Ορος'/Афон, Святая Гора
 (Athos. De Heilige Berg), een tentoonstelling van foto's en gravures, geopend. Diverse politieke hoogwaardigheidsbekleders waren aanwezig, Russische en Griekse. Ook de monniken uit I.M. Símonos Pétras, vader Justinus en vader Nífon, die de tentoonstelling mee georganiseerd hadden, waren er bij.


De expositie vindt plaats ter gelegenheid van duizend jaar (1016-2016) aanwezigheid van Russische monniken op de Agion Oros en vanwege het Griekenland-Rusland jaar 2016. De tentoonstelling reist 16 mei door naar Athene en in de zomer vermoedelijk ook naar Belgrado en Rome.

zondag 3 april 2016

543 - VADER FILIMON (I.M. STAVRONIKITA) SPREEKT OVER GRIGORIOS PALAMAS

In de Grote Vastentijd krijgen Athosmonniken vaak een uitnodiging voor een spreekbeurt in parochies. Ook op priester-monnik Filímon uit I.M. Stavronikíta doet men een beroep. Op de tweede zondag van de Grote Vasten, de zondag waarop we de gedachtenis van de Heilige Grigórios Palamás vieren, spreekt vader Filímon over de opvattingen van de Heilige met betrekking tot het geregeld te communie gaan. 

De lezing werd georganiseerd door de Heilige Kerk van de Heilige Fótios in Thessaloníki. Helaas heeft deze lezing (in het Grieks) geen ondertiteling, maar vanwege mijn persoonlijke band met het klooster presenteer ik hier de lezing toch:




542 - DERDE ZONDAG VAN DE GROTE VASTEN, KRUISVERERING/Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ

Kruis van de ikonostasis/Σταυρός τέμπλου
(Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)

Vandaag, zondag 3 april 2016, vieren we de derde zondag van de Grote Vasten: de Kruisverering (Grieks: Σταυροπροσκύνησις/Stavroproskínisis). In het synaxarion lezen we: Op deze zondag, de derde zondag van de Vasten, vieren we de verering van het kostbaar en levenschenkend Kruis, en wel om deze reden: omdat we in de veertig dagen dat we vasten, onszelf in zekere zin kruisigen… en als wij ons dan bitter voelen en moedeloos en falend, wordt ons het levenschenkend Kruis getoond om ons te verkwikken en ons nieuw vertrouwen te geven, om ons het Lijden van onze Heer in herinnering te brengen en ons te vertroosten…
Lezing uit het Heilig Evangelie: Heilige Evangelist Markus, 8, 34-9, 1


Op de helft van de vasten doet de Kerk in de vorm van het evangelie van vandaag een beroep op ons materialistisch ingestelde mensen. Zij vraagt ons te breken met de mentaliteit van de wereld om ons heen en ons te richten op de ziel en het leven in de geest, teneinde de gespleten persoonlijkheid te genezen en ons te verzoenen met onszelf, onze medemens en onze God.

De oproep van Christus is duidelijk. God kan niemand redden zonder goedvinden van de mens zelf.  Iedereen heeft het vermogen in zich, maar weinigen durven werkelijk te breken met de wereld die in verval verkeert. Sommigen vrezen uitgemaakt te worden voor overdreven religieus of anarchistisch. De meeste van ons stellen het begin van een nieuwe koers uit, en riskeren daarmee dat onze ziel in de waagschaal wordt gesteld.

Christus roept ons op om dit soort 'slavernij' de rug toe te keren en om Zijnentwil onze ziel te verlossen van de dood.

Bron: Orthodoxe Parochie Verkondiging aan de Moeder Gods Utrecht