292 - HET TALANTO/TO ΤΑΛΑΝΤΟ OOK WEL SIMANTRON/TO ΣΙΜΑΝΤΡΟΝ

(het geluid van) De símantron (Grieks: το σίμαντρον) is voor iedere Athospelgrim onlosmakelijk met zijn reis verbonden. 

(Foto Vasílis: I.M. Karakállou, simantron)

Wim Voogd was aan de vooravond van het feest van de Verheffing van het Kostbaar en Levenschenkende Kruis (26/13 september) in I.M. Dochiaríou. Hij 'filmde' daar een bijzondere bespeling van het símantron. Zijn commentaar kan ik alleen maar delen: 
Een concert met een houten símantron en klokken bij het feest van de Verheffing van het Kruis. Het was 21.00 uur 's avonds, in een klooster zonder elektriciteit. Er heerste totale duisternis! Ik 'filmde' dus het geluid, zonder beelden. Zet je hoofdtelefoon op, doe je ogen dicht en stel jezelf voor, luisterend naar de monnik die zijn rithme speelt, op deze warme herfstavond, met de oude middeleeuwse kerk en de Egeïsche Zee voor je.



Dank/Eυχαριστώ Wim Voogd

291 - HEILIGE BERG ATHOS IN HET NEDERLANDSE NIEUWS

De Heilige Berg Athos komt niet vaak in het Nederlandse nieuws. Hij is ook niet echt bekend, deze schatkamer van het (orthodoxe) geloof, zelfs niet bij christenen. Maar als brand, geld, politie of meningsverschillen de aandacht trekken, willen Nederlandse media daarvan soms wel melding maken. Met de toevoeging van bijvoeglijke naamwoorden geven ze ook meteen hun oordeel. En daarop valt meestal wel wat aan te merken.

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ Η ΘΑΝΑΘΟΣ (orthodoxía i thánathos: orthodoxie of de dood) (Foto's Vasílis)

Het Katholiek Nieuwsblad besteedt zo, onder de titel 'Bartholomaios hekelt fanatisme kloosters', min of meer aandacht aan het bezoek van Patriarch Bartholoméos aan de Agion Oros:  

Het erehoofd van de orthodoxie, patriarch bartholomaios I, heeft onverwacht scherp uitgehaald naar een religieus fanatisme dat in een aantal kloosters leeft. De patriarch van Constantinopel sprak tijdens een feestelijke zitting van het monnikenparlement Hiera Koinotes van de orthodoxe kloosterrepubliek Athos. Hij verraste de afgevaardigden van de twintig kloosters die onder zijn gezag staan met harde verwijten over fanatisme en een groeiende verwereldlijking. 

Hij noemde het klooster Esfigmenou als voorbeeld van een agressief anti-oecumenische geest. Het convent brak al decennia geleden met het patriarchaat vanwege de dialoog met katholieke en evangelische christenen. Daarmee zou de patriarch het orthodoxe geloof verraden. Sindsdien staat er ‘orthodoxie of de dood’ boven de kloosterpoort van Esfigmenou. Volgens de patriarch is dat fanatisme ook overgeslagen naar andere kloostergemeenschappen. Daar zijn sinds kort niet-orthodoxe pelgrims niet meer welkom bij de maaltijd in de refter.

Verwereldlijking

Tegelijkertijd signaleert patriarch Bartholomaios een toenemende verstrengeling van individuele monniken, maar ook van hele kloostergemeenschappen met wereldse aangelegenheden. Zonder de “abt van het afgedwaalde klooster van de Heilige Berg“ bij name te noemen, moest het over Ephraim van het klooster Vatopedi gaan, die in de gevangenis heeft gezeten wegens ondoorzichtige financiële miljoenentransacties. Sinds zijn terugkeer op Athos heeft hij het klooster Vatopedi tot een soort staat binnen de staat gemaakt met politie en grenscontrole. De algemene pelgrimspas wordt er niet meer geaccepteerd. Daarnaast werpt de abt zich op als zelfstandig kerkleider met dezelfde bevoegdheden die alleen aan een patriarch toekomen.
Schijnbloei
Bartholomaios keerde zich met zijn woorden tegen een schijnbare bloei op het monnikeneiland Athos, dat eind vorige eeuw op uitsterven stond. De spirituele vernieuwingsbeweging die heeft geleid tot een aantal overvolle kloosters is alweer ingezakt en is hier en daar verworden tot uiterlijkheid en zelfs commercie. Ook is het aantal aanmeldingen sinds het uitbreken van de crisis in Griekenland aanzienlijk gestegen. Volgens de patriarch is abt Ephraim slechts één voorbeeld van hoe de verwereldlijking de berg Athos verovert.

In de (Grieks-)orthodoxie bestaan, net als in de Latijnse Kerk, verschillen in interpretatie: van (zeer) streng tot wat losser. Deze verschillen zie je ook op Athos terug. Dat is de controverse met I.M. Esfigménou. Tijdens het recente patriarchbezoek hield I.M. Konstamonítou (foto) zich ook afwezig. Dat vormde weer aanleiding tot speculaties over een conflict met de patriarch. Zie hier.
  
Dat 'niet-orthodoxe pelgrims niet meer welkom zijn bij de maaltijd in de refter' wordt als negatief uitgelegd (alsof een pelgrim daar recht op heeft). Maar het is niet iets van de laatste tijd. Bij sommige kloosters is dat altijd al het geval geweest. De refter of trápeza maakt deel uit van de kerk en ook daar zijn niet-orthodoxen tijdens de liturgie niet welkom in de naós. Pelgrims krijgen overigens gewoon een maaltijd aangeboden, alleen niet direct naast de monniken.

Over de opmerkingen hierboven aangaande I.M. Vatopedíou valt ook wel wat te zeggen. In ieder geval weet ik uit recente informatie dat Nederlandse Athosgangers (niet-orthodox) zonder problemen met het diamonitírion ('algemene pelgrimspas') in het klooster werden toegelaten en konden overnachten. Ze werden gastvrij ontvangen.

290 - WANDELEN OP DE AGION OROS: EEN MONOPATI

Wim Voogd schrijft bij deze film: Dit is een voorbeeld van een oud voetpad op de Berg Athos. Het loopt van I. Skíti Prodrómou naar het oudste klooster op het schiereiland, gesticht in 963: Het Grote Lávra. Helaas hebben bulldozers vele van deze prachtige paden veranderd in zandwegen.

Zie voor meer korte filmpjes: dgoov

289 - OP LAATSTE DAG BEZOEKT PATRIARCH BARTHOLOMEOS I.M KOUTLOUMOUSIOU EN DE ATHONIADASCHOOL

Vrijdagochtend bracht Oecumenisch Patriarch Bartholoméos een pelgrimsbezoek aan I.M. Koutloumousíou. Het klooster ligt niet ver buiten Kariés, zodat de patriarch de afstand te voet kon overbruggen. Zo kon hij bovendien een wandeling door Kariés maken. In I.M. Koutloumousíou stond igoumenos (abt) archimandriet Christódoulos hem op te wachten. 

Onderweg liep hij ook de bij Athosgangers wel bekende bakkerswinkel binnen.

Later op de dag stond een bezoek aan de Athoniáda, de Athosschool, geprogrammeerd. Ook de school ligt op loopafstand van Kariés.

Bron: Amen.gr en hier
          Agioritikovima.gr

288 - PATRIARCH BARTHOLOMEOS BEZOEKT BROEDERSCHAP VAN ESFIGMENOU

 

Patriarch Bartholoméos bracht donderdagmiddag een bezoek aan de nieuwe Broederschap van Esfigménou in het Konáki in Kariés. Hier werd hij ontvangen door de nieuwe abt archimandriet, en naamgenoot, Bartholoméos en bezocht hij het graf van de onlangs overleden vorige abt vader Chrisóstomos. Tijdens zijn toespraak raadde hij de 'krakers' van het Konáki (afkomstig uit I.M. Esfigménou van abt Methódios) aan weg te trekken en zich om hun ziel te bekommeren.

Bron: Amen.gr
Athosesfigmenou op Facebook en hier

UPDATE: De doorgaans goedgeïnformeerde Agioritikovima-correspondent Giórgos Theocháris vraagt zich af of een nieuwe 'Esfigménou' kwestie dreigt. De abt van I.M. Konstamonítou, gérontas Agáthon en zijn vertegenwoordiger in Kariés waren opvallend afwezig tijdens het bezoek van de patriarch. Onder de monniken zijn veel discussies, maar ook is er ongerustheid. Druk hier en hier. Zie ook Romfea.gr

287 - HISTORISCH BEZOEK VAN OECUMENISCH PATRIARCH AAN RUSSENKLOOSTER

Voor de eerste keer heeft Oecumenisch Patriarch Bartholoméos Ierá Moní Panteleïmonos (Grieks: Ιερά Μονή Παντελεήμονος) of 'Rosikó' bezocht. De abt van het klooster, archimandriet Ieremías, de abt van het naburige I.M. Xenofóntos, vader Aléxios, en vaders van beide kloosters ontvingen de Patriarch met veel eer. Ze hadden het gehele binnenplein (Grieks: αυλή (avlí) van het klooster en de weg naar de kerk met laurierbladeren versierd ter gelegenheid van dit historisch bezoek.

                                                                                      Archimandriet Ieremías en Patriarch Bartholoméos

Bron: Amen.gr

286 - OECUMENISCH PATRIARCH BARTHOLOMEOS BEZOEKT ATHOS (video en foto's)

Vandaag, 16/3 oktober, bereikten de feestelijke en godsdienstige manifestaties ter gelegenheid van de herdenking van honderd jaar Athos-Griekenland in hun hoogtepunt. Er was een feestelijke patriarchale Goddelijke Liturgie in de Protátonkerk van Kariés, en eerder al de litanie van de ikoon Áxion Estín en de doxologie. Aanwezig waren de abten van de kloosters en hoogwaardigheidsbekleders in het gezelschap van de Patriarch, waaronder bisschop Athenagóras (Peckstadt) van Sinope. (Veel) foto's en filmbeelden zijn er gemaakt: 




 Homilie van Patriarch Bartholoméos:

Bron: Agioritikovima.gr
         Athosesfigmenou.blogspot.gr en hier

285 - OECUMENISCH PATRIARCH BARTHOLOMEOS OP ATHOS AANGEKOMEN

Met klokgelui en het zingen van de hymne 'Axion Estín begroetten de vaders van de Agion Oros vanmiddag hun geestelijk leider Oecumenisch Patriarch Bartholoméos. Ook de twintig abten en de vertegenwoordigers van de twintig kloosters in Kariés waren aanwezig. De Patriarch begint aan zijn zesde pelgrimstocht naar de Tuin van de Moeder Gods en zal de herdenking van honderd jaar vereniging van Athos met Griekenland bijwonen.

Bron:  Amen.gr

          Agioritikovima.gr
         Agioritikesmnimes.gr
          Monastiriaka.gr

284 - ARCHIMANDRIET BARTHOLOMEOS NIEUWE ABT I.M. ESFIGMENOU

De monniken van I.M. Esfigménou hebben deze week archimandriet Bartholoméos tot nieuwe abt gekozen. Bij het graf van de overleden abt vader Chrísostomos bad hij met anderen de noveen (Grieks: εννιάμερα (enniámera)). De grond rond het graf is inmiddels van plavuizen voorzien. 

                                                                                      Archimandriet Bartholoméos

Bron: Athosesfigmenou.blogspot.gr enniamera
         

283 - HERDENKINGSPOSTZEGEL AGION OROS 100 JAAR BIJ GRIEKENLAND

De Griekse Post (ΕΛΤΑ) en de Heilige Gemeenschap organiseerden op vrijdag 4 oktober een bijeenkomst ter gelegenheid van de uitgifte van de postzegelserie ter herdenking van de 100ste verjaardag van Athos als deel van Griekenland. 

Bij deze speciale gebeurtenis werden postzegels met afbeeldingen van de Agion Oros gepresenteerd die sinds 1927 zijn uitgegeven.

Bron: Greek Reporter
          Pemptousía

Zie ook: 280 - Besluit van de buitengewone vergadering van de Agion Oros, 3 oktober 1913

282 - BEGRAFENIS ARCHIMANDRIET CHRISÓSTOMOS

Vanmiddag is in Kariés, vanuit de Protátonkerk, Archimandriet Chrisóstomos (1936) begraven. Archimandriet Chrisóstomos was abt (Grieks: ηγούμενος (igoémenos)) van de nieuwe broederschap van I.M. Esfigménou. Donderdag 20 september/3 oktober 2013 is hij in het ziekenhuis in Sérres overleden. Onderstaand enige foto's van de begrafenis:

       Καλό Παράδεισο Γέροντα

     Eeuwige Gedachtenis

Bron: Romféa.gr

         Agioritikés Mnimés

        Amen.gr

281 - GODDELIJKE LITURGIE OP ATHOS (MILOPOTAMOS) TE ZIEN

Athosmonniken (I. K. Milopótamos) hebben, bij mijn weten voor het eerst, goed gevonden dat de Goddelijke Liturgie live buiten de Heilige Berg te zien was. (Het is mogelijk dat vanuit de Protátonkerk ook al eens een TV-uitzending is geweest.) De feestelijke Liturgie vond plaats ter ere van de beschermheilige van de Káthisma, de Heilige Efstáthios. 
Vanochtend vroeg vond de 'uitzending' plaats. Hij is ook achteraf nog te bekijken: druk bij livemedia.

Foto's en uitzending: Ι. Κάθισμα Αγίου Ευσταθίου (Μυλοπόταμος) 2013 > Θ. Λειτουργία μνήμης του Αγίου Ευσταθίου Πέμπτη 03/10/13

280 - BESLUIT VAN DE BUITENGEWONE VERGADERING VAN DE AGION OROS, 3 OKTOBER 1913

Deze maand wordt op de Agion Oros herdacht dat het honderd jaar geleden is, dat de Heilige Berg werd opgenomen in de Griekse staat. Ook Oikoumenisch Patriarch Bartholoméos zal de feestelijkheden bijwonen, van 15-18 oktober (2 tot 5 oktober Juliaanse Kalender).

Op 3 oktober 1913, een jaar na de bevrijding van Athos van het Osmaanse Rijk, kwamen de twintig abten  in Kariés bijeen om het besluit tot aansluiting bij Griekenland te nemen (zie staatsiefoto).

Het besluit (foto) bestaat uit tien punten aangaande de politieke positie van de monnikenrepubliek. Op de eerste plaats dankt men God voor de bevrijding van deze heilige plek van de 'dwingelandij van de halvemaan' en de terugkeer onder het stralende kruis. Dank is er ook voor de Griekse koning, de uitvoerder van Gods' wil. Op de derde plaats wordt bevolen de vlag van de Griekse natie als symbool van bescherming boven de kloosters te laten waaien. Verder verklaart men dat de Heilige Berg onscheidbaar is van de Griekse grond, ook in politiek opzicht.

Vervolgens danken de abten de andere orthodoxe staten voor hun medeleven met de Heilige Berg, maar wijzen ze een internationale commissie, bestaande uit vertegenwoordigers van de orthodoxe staten, als bestuur voor de monnikenstaat af. Wel vragen ze die staten om de vrede in het oosten niet in gevaar te brengen door politiek-religieuze twistpunten. 

Bron: athosphotoarchive