CYP 04 - KLOOSTERS EN KERKEN ALS NOORD-CYPRISCH CULTUREEL ERFGOED, DEEL 4A/ : CHRISTOS ANTIFONITIS

De 'kers op de taart' van mijn Noord-Cyprus bezoek is voor mij echt het kerkje van Christós Antifonitís (Χριστός Αντιφωνητής). Vaak wordt het in één adem genoemd met de Panagía Kanakariá, vanwege de kunstroof na 1974. Maar in tegenstelling tot laatst genoemde zijn er hier, ondanks de plundering, meer (beschadigde) muurschilderingen over gebleven.
Het ligt op een prachtige plek in de bergen met uitzicht op zee. En ook de weg er heen (en terug, maar daarover later meer, hier) is al de moeite waard.

Het kerkje, overgebleven van een kloostercomplex, is gebouwd in de twaalfde eeuw en het ligt zo'n zes kilometer ten zuidoosten van Esentepe (Agios Amvrósios). De zeer smalle weg, anderhalve auto breed, is geasfalteerd en dat maakt het tochtje 'gemakkelijk'. Bij de voorlaatste bocht duikt plotseling de koepel op, een indrukwekkende ervaring:

Ik schrijf dan wel steeds kerk, maar het is natuurlijk op Noord-Cyprus een 'museum' en dus moet ik een kaartje kopen aan het loket (hier wel!) en krijg ik van de vriendelijke bewaker een foldertje. In 1973 stond het kruis nog op de koepel:

De muurschilderingen van 'Antifonitis' kregen in Nederland voor het eerst (meer) bekendheid door de aandacht voor de tentoonstelling De verloren kunstschatten van Cyprus in 1997 en de publicaties die over het terugvinden verschenen. Hierin hadden Tasoula Hadjitofí en Michel van Rijn, een gemakkelijk verteller, een belangrijk aandeel.

(Foto uit NRC)

Het interieur van het kerkje heeft veel beschadigde muurschilderingen. Verder is het leeg. De verlichting reageert via een bewegingssensor. Dat is wel fijn, want je kunt de wanden nu goed zien, maar het is toch meer een museumeffect natuurlijk.

Zie het verschil met 1973, toen de ikonen in de ikonenrij er ook al niet meer waren, maar vermoedelijk wel eronder:

Het is verdrietig te zien hoe de Boom van Jesse (boven, rechts) gesloopt is:

en dat Heilige Aartsengel Gabriël het nu zonder hoofd moet stellen: 

                                                                    (vóór 1974)

(wordt vervolgd)