476 - HEMELVAART DES HEREN/H ΑΝΑΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

Hemelvaart des Heren/Η Ανάληψη

(Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546) 

Vanavond (morgen), veertig dagen na Pasen, het Feest der Feesten, vieren we de glorierijke Hemelvaart van de Heer (Grieks: Η Ανάληψη του Κυρίου/ I Análipsi tou Kiríou) . We herdenken dat Jezus is opgevaren naar zijn Vader in de hemel. De Heilige Evangelist Lukas vertelt het verhaal: 24, 36-53 

In heerlijkheid zijt Gij opgestegen, o Christus onze God,

Gij hebt Uw leerlingen verblijd door de belofte van de Heilige Geest, 

want door Uw zegen leerden zij,

dat Gij de Zoon van God zijt, 

en de Verlosser van de wereld.

(Troparion van de Hemelvaart des Heren)

Met de Hemelvaart van Christus is de Paastijd in ruimere zin afgesloten en begint de voorbereiding op Pinksteren. De paasgroet en de paasgezangen verstommen. Toch is de Hemelvaart geen treurdag of de aanvang van de eentonige gewone tijd, maar begin van een nieuwe, vreugdevolle verwachting: Christus gaat naar de Vader om ons de Heilige Geest te zenden. In deze belofte ligt de vervulling echter al besloten, zoals het kondakion van het feest duidelijk zegt:

Nadat Gij de heilsorde had volbracht omwille van ons, en het hemelse met het aarde verenigd had,
zijt Gij in heerlijkheid opgestegen, Christus onze God,
zonder van ons heen te gaan, zodat er geen scheiding kwam.
En hun die Gij liefhebt, roept Gij toe: Ik ben met u, en niemand tegen u. (Bron: Klooster Hemelum)

Op Athos viert het Heilig Klooster Esfigménou dit feest, evenals diverse kelliá die aan de Hemelvaart gewijd zijn.

470 - DERDE ZONDAG VAN PASEN, HEILIGE MIRONDRAGENDE VROUWEN

Deze zondag staat in het teken van de eerste verschijning van Jezus na zijn begrafenis. Deze twee ikonen van Theofánis de Kretenzer, in Kretenzische Stijl, verbeelden de tekst.

[1] Na de sabbat, bij het aanbreken van de eerste dag van de week, gingen Maria van Magdala en de andere Maria naar het graf kijken. [2] Plotseling kwam er een zware aardbeving. Want een engel van de Heer daalde uit de hemel neer, kwam naderbij, rolde de steen weg en ging erop zitten. [3] Zijn uiterlijk schitterde als een bliksemflits en zijn kleding was wit als sneeuw. [4] De wachters beefden van angst en werden lijkbleek. [5] De engel zei tegen de vrouwen: ‘U hoeft niet bang te zijn, want ik weet dat u Jezus zoekt die gekruisigd is. [6] Hij is niet hier: Hij is tot leven gewekt, zoals Hij gezegd heeft. Kom, kijk naar de plaats waar Hij gelegen heeft. [7] Ga snel tegen zijn leerlingen zeggen: “Hij is uit de doden opgewekt, en zie, Hij gaat voor u uit naar Galilea; daar zult u Hem zien.” Dit had ik u te zeggen.’

Links: Onder de boog staat ΙΔΕ Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ EKEITO O Κ(ΥΡΙΟ)Σ (zie de plek waar de Heer lag) en, rechts, bij de opening van het graf: O ΑΓ(ΙΟ)Σ ΤΑΦΟΣ (het Heilige Graf)

De Steen/Ο Λίθος 

(Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)

[8] Ze gingen snel van het graf weg, vol angst en met grote vreugde, en ze liepen hard om het aan zijn leerlingen te vertellen. [9] En zie, Jezus kwam hun tegemoet. ‘Gegroet’, zei Hij. Ze gingen naar Hem toe, grepen Hem bij de voeten vast en vielen voor Hem op de knieën. [10] Toen zei Jezus hun: ‘Wees niet bang. Ga mijn broeders vertellen dat ze naar Galilea moeten gaan. Daar zullen ze Mij zien. (Matth. 28, 1-10)

Το Χαίρε των Μυροφόρων/De begroeting van de Mirondraagsters 

(Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)

                                  

Onder de boog staat Το Χαίρε των Μυροφόρων (de begroeting van de Mirondraagsters): Gegroet. Opschrift bij de Moeder Gods: Μ(ΗΤΗ)Ρ Θ(ΕΟΥ), bij Jezus: Ι(ΗΣΟΥ)Σ Χ(ΡΙΣΤΟ)Σ, en bij Maria Magdalena: Η ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ Η ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ

464 - PASEN, DE OPSTANDING/Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ

De Opstanding/Η Ανάσταση

(Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)

Christus is opgestaan/Χριστός Ανέστη!

Χριστός ανέστη εκ νεκρών    Christós anésti ek nekrón,

θανάτω θάνατον πατήσας      thanáto thánaton patísas

και τοις εν τοις μνήμασι        kè tis en tis mnímasi

ζωήν χαρισάμενος!                zοïn charisámenos

Christus is opgestaan uit de doden

de dood vertredend met zijn dood

en aan hen in het graf

schonk Hij het leven!

Lezing deze nacht is volgens de Heilige Johannes de Theoloog (Evangelist), 1, 1-17

Pasen

Ik wilde wel ik kon

een versje maken dat

ik aan uw oor zou hangen

en gij hoort dan gezangen

in een abdij vol zon

en reuk van 't wierookvat.

'T is Pasen

en misschien

als ik Goddank voordien

de dagen van dat feest

in Hellas ben geweest

hoort gij in uw oorringen

Athos' monniken zingen

't orthodox horologion.

Ik wilde dat ik het kon.

Dichter-wandelaar Hubert van Herreweghen (1920-)

463 - GROTE ZATERDAG/TO ΜΕΓΑΛO ΣΑΒΒΑΤΟ

Grote Zaterdag is de laatste dag van de Grote week. Hij is gewijd aan de Nederdaling van Jezus in de hel/Hades. Terwijl Zijn lichaam in het graf lag, daalde Zijn ziel tijdelijk af naar de Hades om aan de doden Zijn Woord te brengen.

Grote Vrijdagavond, in de nacht naar Grote Zaterdag, vindt de Kruisafname plaats. De monniken vervangen het eerder geplaatste Kruis door een geborduurde doek (Grieks: Επιτάφιον/Epitáfion), symbool van de graflegging van Jezus. In de vroege ochtenduren dragen de monniken het Epitáfion in een processie al biddend rond de kloosterkerk. Tot slot gaan de monniken en de aanwezige pelgrims onder het Epitáfion door de kerk weer binnen. (I.M. Stavronikíta, 14/15 eeuw, 91,5x113 cm)

De Klaagliederen (Grieks: Τα Εγκώμια/Ta Engkómia) van de vrouwen bij het graf worden gezongen, hier door de monniken van het Heilig Vatopedíouklooster:


Op deze ochtend van Grote Zaterdag wordt de Eerste Opstanding gevierd. Deze ceremonie wordt zo genoemd omdat op een bepaald moment de priester een vooraankondiging van de Opstanding van de Heer maakt: Sta op, o God, oordeel de aarde....(Psalm 81 (82)). Deze dag biedt perspectief. Maar het is nog een vastendag, een rustige dag zonder actie, werk en trápeza.

462 - GROTE VRIJDAG/Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

De Kruisiging/Η Σταύρωση

(Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)

Het Lijdensverhaal (Grieks: Η Άγια Πάθη του Κυρίου/I 'Agia Páthi tou Kiríou) volgens de Heilige Evangelist Johannes,18 en 19.

De nachtelijke Vrijdagviering is misschien wel de langste van het kerkelijke jaar: van één uur 's nachts tot ongeveer half zes. Twaalf Evangelielezingen zijn er en het Kruis wordt centraal geplaatst. De monniken lopen in een kring met kaarsen en wierook eromheen, ze zingen Σίμερον κρεμάται (Simeron kremate): Heden hangt aan het hout Hij die de aarde gehangen heeft boven de wateren...

460 - GROTE DONDERDAG/Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ

                                                                           Het Laatste Avondmaal/Ό Δείπνος ΄Ο Μυστικός

Het is Grote Donderdag (Grieks:Η Μεγάλη Πέμπτη/I Megáli Pémpti). We vieren de instelling van het Heilig Avondmaal (Grieks: Ό Δείπνος Ο Μυστικός/O Diépnos Ο Mistikós). Bij de Heilige Evangelist Johannes lezen we het verhaal. 

Op deze dag, feitelijk de avond/nacht van Grote Woensdag, wordt het Mysterie (Sacrament) van de Grote Zalving (Grieks: Ευχέλαιον/Evchéleon) gevierd, waarbij er zeven lezingen met wonderverhalen van Jezus uit het H. Evangelie zijn, zeven Epistellezingen, zeven gebeden en zeven kaarsen. Met bij voorkeur zeven priesters.

Zoals ik als eens eerder heb geschreven, wijkt de (Byzantijnse) tijd op de Agion Oros zo'n vier uur af van de onze. Daardoor vond (een persoonlijke ervaring) de 'Orthros (Metten) plaats van ongeveer drie uur tot half zes 's ochtends. 

De ceremonie met de Zalving en de Basiliosliturgie duurde van negen uur tot half twee. Na de zegening van de olie, zalfde de priestermonnik ons, de aanwezigen, met de olie kruisgewijs op het voorhoofd, kin, beide wangen en de handen, bovenkant en handpalm. Het is een mooi ritueel.

459 - DE GROTE WEEK/H ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ: HET LIJDEN

Het Lijdensverhaal door de hand van schilder-monnik Theofánis de Kretenzer (16e eeuw), muurschilderingen te zien in het Heilig Klooster Stavronikíta, Agion Oros.

                                                                                                 Voetwassing/Ο Νιπτήρ

                                                                            Het Laatste Avondmaal/Ο Μυστικός Δείπνος

                                                                             In de tuin van Gethsemani/Στον κήπο της Γεθσημανή

                                                                                         Judas verraadt Jezus/Η Προδοσία

                                                                                     Ontkenning door Petrus/Η Άρνησις του Πέτρου

                                                      Jezus voor Pilatus/Η Απόνιψις του Πιλάτου

                                                                                               Het oordeel/Η Κρίση

                                                                                    Jezus wordt bespot/Ο Εμπαιγμός

                                                                                                    Golgotha/Ο Γολγοθάς

                                                                                           De Kruisiging/Η Σταύρωση

                                                                                                     De Kruisafname/Αποκαθήλωση

                                                                                 Klaagzang bij het graf/Ο Επιτάφιος Θρήνος

457 - PALMZONDAG, INTOCHT VAN DE HEER IN JERUZALEM/Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΙΩΝ

Palmzondag/Η Βαΐοφόρος

                                                                                   (Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)

Intocht des Heren in Jeruzalem, Palmzondag (Grieks: Η Κυριακή των Βαΐων/I Kiriakí ton Vaïon). Het is het begin van de Grote Week en we vieren de blijde Intocht van Jezus in Jeruzalem. Bij de Heilige Evangelist Johannes, 12,1-18, lezen we een mooie beschrijving, waarbij ook de net verrezen Lazarus een rol speelt.

Palmzondag/Η Βαΐοφόρος

(Atelier van monnik-schilder Dionísios van Fournás/'ἱερομονάχου Διονυσίου τοῦ ἐκ Φουρνᾶ, Skíti Kafsokalívia, 1e helft, achttiende eeuw) 

Palmtak (I.M. Karakállou)

453 - DE VERKONDIGING AAN DE MOEDER GODS/Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΌΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

De Verkondiging aan de Moeder Gods/Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

 (Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)

Vandaag, woensdag 25 maart 2015, vieren we de Verkondiging aan de Moeder Gods (Grieks: Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου/Evangelismós tis Theotókou). Op de 'Agion 'Oros wordt dit feest op 7 april gevierd. Het is het feest van de aankondiging aan Maria van de geboorte van haar Zoon Jezus. Bij de evangelist Lukas, 1, 26-38 lezen we hoe de Aartsengel Gabriël 
(Grieks: Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ/O Archángelos Gavriíl) Maria in haar huis in Nazareth bezoekt en Gods boodschap overbrengt, dat zij de uitverkoren vrouw is.

25 Maart wordt in Griekenland ook gevierd als nationale feestdag ter herdenking van het begin van de opstand tegen de Osmanen/Turken in 1821.

422 - DE HEILIGE VASILIOS DE GROTE/Ο ΆΓΙΟΣ ΒΑΣΊΛΕΙΟΣ Ο ΜΈΓΑΣ

1 januari: feest van Vasílios (Vasílis) van Kaisarea, ook de Heilige Basilios de Grote (Grieks: Ο Άγιος Βασίλειος ο Μέγας) en Vader van het Oosterse Monastieke Leven genoemd. Kaisarea (Kappadokië), ca. 330-379. Heilige en kerkvader.
(Muurschildering in het Heilige Klooster Stavronikíta (Grieks: Ι.Μ. Σταυρονικήτα) van Theofánis de Kretenzer, 1546)

Een goed nieuwjaar 2015, met liefde en vrede/καλή χρονιά, με αγάπη και ειρήνη!

Χρόνια πολλά

Op de rol staat het begin van de Cherubijnenhymne uit de Goddelijke Liturgie: 

Ουδείς άξιος των συνδεδεμένων ταις σαρκικαίς επιθυμίαις και ηδοναίς...

(Niemand van hen die gebonden is door zinnelijke begeerten en genietingen is waardig (tot u te komen...))

Apolitikíon (hymne):
Εις πάσαν την γήν εξήλθεν ο φθόγγος σου ως δεξαμένη τον λόγον σου Διού Θεοπρεπός εδογμάτισας, την φύσιν των όντων ετράνωσας. Τα των αντρώπων ήθη κατεκόσμησας, Βασίλειον ιεράτευμα. Πάτερ όσιε Χριστόν τον Θεόν ικέτευε δωρήσασθε ημίν το μέγα έλεος.

420 - GEZEGENDE EN GOEDE KERSTDAGEN/ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

De Geboorte van de Heer/Η Γέννηση του Κυρίου

(Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)

We vieren we de Geboorte van onze Heer Jezus Christus, hierboven verbeeld door de ikoonschrijver-monnik Theofánis. Bij de Evangelist Matthéus/Matthéos lezen we het verhaal: Toen Jezus geboren was in Bethlehem, in Judea, ten tijde van koning Herodes, kwamen er uit het Oosten magiërs in Jeruzalem aan. Zie de Heilige Evangelist Mattheus. 2, 1-12.
De Athosmonniken vieren het feest op 7 januari

357 - PINKSTEREN/Η ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ

Pinksteren/Η Πεντηκοστή

(Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)

Handelingen 2, 1-11

Tijdens het Pinksterfeest (Grieks: Η Πεντηκοστή/I Pentikostí) wordt herdacht dat de Heilige Geest, de derde Persoon van de Allerheiligste Drie-eenheid, neerdaalde uit de hemel op de apostelen en andere aanwezige gelovigen. Na Jezus' dood op Goede Vrijdag en zijn verrijzenis op Pasen hadden de leerlingen van Jezus nog veertig dagen lang de steun van zijn aanwezigheid gehad waarbij hij hen nog eens uitlegde wat de betekenis was van alles wat hij gedaan had tijdens zijn openbare optreden. Op de veertigste dag van Pasen (let op: niet de veertigste dag na Pasen) werden de leerlingen door Jezus' Hemelvaart alleen achtergelaten. Wel had hij beloofd dat hij de Geest van God, de Heilige Geest zou sturen die hen geestelijk verder zou leiden en hen de kracht zou geven om getuigen van het evangelie te zijn. Op de vijftigste dag van Pasen, tien dagen na Hemelvaart, kwam de beloofde Heilige Geest dan ook over de discipelen.

De Heilige Skíti Kafsokalívia, genaamd De Heilige Drie-eenheid (Grieks: Η Ιερά Σκήτη Αγίας Τριάδος/I Jerá Skíti Agías Triádos) heeft met Pinksteren dus feest.

351 - HEMELVAART DES HEREN/H ΑΝΑΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

Hemelvaart des Heren/Η Ανάληψη

(Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546) 

Vandaag, veertig dagen na Pasen, het Feest der Feesten, vieren we de glorierijke Hemelvaart van de Heer (Grieks: Η Ανάληψη του Κυρίου/ I Análipsi tou Kiríou) . We herdenken dat Jezus is opgevaren naar zijn Vader in de hemel. De Evangelist Lucas vertelt het verhaal: 24, 36-53 

In heerlijkheid zijt Gij opgestegen, o Christus onze God,

Gij hebt Uw leerlingen verblijd door de belofte van de Heilige Geest, 

want door Uw zegen leerden zij,

dat Gij de Zoon van God zijt, 

en de Verlosser van de wereld.

(Troparion van de Hemelvaart des Heren)

Met de Hemelvaart van Christus is de Paastijd in ruimere zin afgesloten en begint de voorbereiding op Pinksteren. De paasgroet en de paasgezangen verstommen. Toch is de Hemelvaart geen treurdag of de aanvang van de eentonige gewone tijd, maar begin van een nieuwe, vreugdevolle verwachting: Christus gaat naar de Vader om ons de Heilige Geest te zenden. In deze belofte ligt de vervulling echter al besloten, zoals het kondakion van het feest duidelijk zegt:

Nadat Gij de heilsorde had volbracht omwille van ons, en het hemelse met het aarde verenigd had,
zijt Gij in heerlijkheid opgestegen, Christus onze God,
zonder van ons heen te gaan, zodat er geen scheiding kwam.
En hun die Gij liefhebt, roept Gij toe: Ik ben met u, en niemand tegen u. (Bron: Klooster Hemelum)



Op Athos viert het Heilig Klooster Esfigménou dit feest, evenals diverse kelliá die aan de Hemelvaart gewijd zijn.

345 - DERDE ZONDAG VAN PASEN, HEILIGE MIRONDRAGENDE VROUWEN

Deze zondag staat in het teken van de eerste verschijning van Jezus na zijn begrafenis. Deze twee ikonen van Theofánis de Kretenzer, in Kretenzische Stijl, verbeelden de tekst.

[1] Na de sabbat, bij het aanbreken van de eerste dag van de week, gingen Maria van Magdala en de andere Maria naar het graf kijken. [2] Plotseling kwam er een zware aardbeving. Want een engel van de Heer daalde uit de hemel neer, kwam naderbij, rolde de steen weg en ging erop zitten. [3] Zijn uiterlijk schitterde als een bliksemflits en zijn kleding was wit als sneeuw. [4] De wachters beefden van angst en werden lijkbleek. [5] De engel zei tegen de vrouwen: ‘U hoeft niet bang te zijn, want ik weet dat u Jezus zoekt die gekruisigd is. [6] Hij is niet hier: Hij is tot leven gewekt, zoals Hij gezegd heeft. Kom, kijk naar de plaats waar Hij gelegen heeft. [7] Ga snel tegen zijn leerlingen zeggen: “Hij is uit de doden opgewekt, en zie, Hij gaat voor u uit naar Galilea; daar zult u Hem zien.” Dit had ik u te zeggen.’

Links: Onder de boog staat ΙΔΕ Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ EKEITO O Κ(ΥΡΙΟ)Σ (zie de plek waar de Heer lag) en, rechts, bij de opening van het graf: O ΑΓ(ΙΟ)Σ ΤΑΦΟΣ (het Heilige Graf)

De Steen/Ο Λίθος 

(Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)             

[8] Ze gingen snel van het graf weg, vol angst en met grote vreugde, en ze liepen hard om het aan zijn leerlingen te vertellen. [9] En zie, Jezus kwam hun tegemoet. ‘Gegroet’, zei Hij. Ze gingen naar Hem toe, grepen Hem bij de voeten vast en vielen voor Hem op de knieën. [10] Toen zei Jezus hun: ‘Wees niet bang. Ga mijn broeders vertellen dat ze naar Galilea moeten gaan. Daar zullen ze Mij zien. (Matth. 28, 1-10) 

Το Χαίρε των Μυροφόρων/De begroeting van de Mirondraagsters 

(Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)

                                  

Onder de boog staat Το Χαίρε των Μυροφόρων (de begroeting van de Mirondraagsters): Gegroet. Opschrift bij de Moeder Gods: Μ(ΗΤΗ)Ρ Θ(ΕΟΥ), bij Jezus: Ι(ΗΣΟΥ)Σ Χ(ΡΙΣΤΟ)Σ, en bij Maria Magdalena: Η ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ Η ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ

                              

340 - PASEN, DE OPSTANDING/Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ

De Opstanding/Η Ανάσταση

(Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)

Christus is opgestaan/Χριστός Ανέστη!

Χριστός ανέστη εκ νεκρών    Christós anésti ek nekrón,

θανάτω θάνατον πατήσας      thanáto thánaton patísas

και τοις εν τοις μνήμασι        kè tis en tis mnímasi

ζωήν χαρισάμενος!                zοïn charisámenos

Christus is opgestaan uit de doden

de dood vertredend met zijn dood

en aan hen in het graf

schonk Hij het leven!

Lezing volgens de Evangelist Johannes, 1, 1-17

Pasen

Ik wilde wel ik kon

een versje maken dat

ik aan uw oor zou hangen

en gij hoort dan gezangen

in een abdij vol zon

en reuk van 't wierookvat.

'T is Pasen

en misschien

als ik Goddank voordien

de dagen van dat feest

in Hellas ben geweest

hoort gij in uw oorringen

Athos' monniken zingen

't orthodox horologion.

Ik wilde dat ik het kon.

Dichter-wandelaar Hubert van Herreweghen (1920-)

338 - GROTE VRIJDAG/Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

De Kruisiging/Η Σταύρωση

(Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)

Het Lijdensverhaal (Grieks: Η Άγια Πάθη του Κυρίου) volgens de Heilige Evangelist Johannes,18 en 19.

De nachtelijke Vrijdagviering is misschien wel de langste van het kerkelijke jaar: van één uur 's nachts tot ongeveer half zes. Twaalf Evangelielezingen zijn er en het Kruis wordt centraal geplaatst. De monniken lopen in een kring met kaarsen en wierook eromheen, ze zingen Σίμερον κρεμάται (Simeron kremate): Heden hangt aan het hout Hij die de aarde gehangen heeft boven de wateren...(zie voor een indruk van beeld en zang onderstaande video uit Athene)



De Protátonkerk kort voor de vieringen van Heilige Lijden:

(Foto: Κώστας Τζιβανίδης)

337- GROTE DONDERDAG/Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ

                                                                                      Het Laatste Avondmaal/Ό Δείπνος ΄Ο Μυστικός

Vandaag is het Grote Donderdag (Grieks: Μεγάλη Πέμπτη/Megáli Pémpti). We vieren de instelling van het Heilig Avondmaal (Grieks: Ό Μυστικός Δείπνος). Bij Johannes de Evangelist lezen we het verhaal. 
Op deze dag wordt het Mysterie (Sacrament) van de Grote Zalving (Grieks: Ευχέλαιον/Evchéleon) gevierd, waarbij er zeven lezingen met wonderverhalen van Jezus uit het H. Evangelie zijn, zeven Epistellezingen, zeven gebeden en zeven kaarsen. Met bij voorkeur zeven priesters.

Vorig jaar had ik het voorrecht deze bijzondere dag op de Agion Oros mee te mogen maken. Zoals ik als eens eerder heb geschreven, wijkt de (Byzantijnse) tijd zo'n vier uur af van de onze. Daardoor vond de 'Orthros (Metten) plaats van ongeveer drie uur tot half zes ('s ochtends). 
De ceremonie met de Zalving en de Basiliosliturgie duurde van negen uur tot half twee. Na de zegening van de olie, zalfde de priestermonnik ons, de aanwezigen, met de olie kruisgewijs op het voorhoofd, kin, beide wangen en de handen, bovenkant en handpalm. Het is een mooi ritueel.

In de kellí van de Heilige Johannes de Theoloog, in Kerasiá is het te zien en te horen:

336 - DE GROTE WEEK/H ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ: HET LIJDEN

Het Lijdensverhaal door de hand van schilder-monnik Theofánis de Kretenzer (16e eeuw), muurschilderingen te zien in het Heilig Klooster Stavronikíta, Agion Oros.

Voetwassing/Ο Νιπτήρ

 Het Laatste Avondmaal/Ο Μυστικός Δείπνος

In de tuin van Gethsemani/Στον κήπο της Γεθσημανή

Judas verraadt Jezus/Η Προδοσία

Ontkenning door Petrus/Η Άρνησις του Πέτρου

Jezus voor Pilatus/Η Απόνιψις του Πιλάτου

 Het oordeel/Η Κρίση

 Jezus wordt bespot/Ο Εμπαιγμός

Golgotha/Ο Γολγοθάς

De Kruisiging/Η Σταύρωση

 De Kruisafname/Αποκαθήλωση

Klaagzang bij het graf/Ο Επιτάφιος Θρήνος