In oktober 2012 ging voor mij een bijzondere wens in
vervulling: een pelgrimage naar de Heilige Berg Athos. Ik had er al veel over
gelezen en gehoord. Met 20 kloosters is de monnikenrepubliek Athos een orthodox
bolwerk in het noordoosten van Griekenland.
De meeste kloosters worden bewoond
door Grieks-orthodoxe monniken. Maar er zijn ook kloosters waar monniken wonen
uit Bulgarije, Roemenië, Servië en Rusland. Totaal wonen er op Athos ongeveer
2000 monniken.
Op mijn pelgrimstocht mocht ik mij aansluiten bij Theo
Zuurbier uit Schagen en Hans Bruin uit Tuitjenhorn. Voor Hans was het ook een
voorbereiding op zijn diakenwijding in november 2012.
In de vijf dagen dat we op Athos zijn geweest hebben we vier kloosters bezocht. De eerste twee kloosters, Ivíron (foto) en Vatopedíou liggen aan de
oostkust van het schiereiland. Ivíron is gesticht door monniken uit Georgië omstreeks 980. Vatopedíou stamt uit het einde van de vierde eeuw. Van Vatopedíou was het ongeveer vier uur lopen naar het Bulgaarse klooster Zográfou, gesticht in de tiende eeuw. Het laatste klooster waar we hebben overnacht was Konstamonítou, waarschijnlijk daterend uit de vierde eeuw.
Deze tocht met ons drieën heeft mij bijzonder geïnspireerd.
Allereerst een hernieuwde en intense kennismaking met de
Oosters-orthodoxe kerk. Een kerk die zich, veel meer dan onze westerse kerk,
richt op het hemelse en de mystiek. Je merkt dat vooral in de liturgie, de
verering van de ikonen en het leven van de monniken. Dit alles heeft mij nog
meer inspiratie gegeven voor een intens opdragen van de eucharistie.
Het was dan ook iedere morgen heel vroeg opstaan om naar de
kerk te gaan. Om ongeveer vier uur begint het morgengebed, dat om zes uur wordt
gevolgd door de Goddelijke Liturgie. Om acht uur is dan het ontbijt. Overigens is
het voor niet orthodoxen af en toe best zoeken hoe om te gaan met de orthodoxe
liturgie.
De overweldigende en mooie natuur van Athos doet je ook
tijdens de wandelingen de Heer ontmoeten. Die stilte en rust heb ik net zo
ervaren op de berg van Mozes in de woestijn van de Sinai. Wat mij op onze
tochten op Athos enorm aansprak was steeds het zicht op de zee en wat dichter
bij de kust het geluid van de branding. Maar vooral ook de vriendschap die ontstond met mijn
medepelgrims Theo en Hans is voor mij
een bijzondere inspiratie. Het heeft mijn horizon verbreed.
Tijdens deze tocht ben ik mij zeer verbonden gaan voelen met
het Oosters christendom in het algemeen en de monniken van Athos in het
bijzonder. De taal is helaas vaak een barrière, maar desondanks zijn de
monniken zeer gastvrij.
Er zijn verschillen tussen Oost en West. Door de eeuwen heen
is er veel gepraat en de gesprekken zijn niet altijd even gemakkelijk geweest.
De geschiedenis van de concilies spreekt boekdelen. Maar de verbondenheid met
elkaar in de Heer biedt altijd uitzicht. Dit hebben we ook mogen zien in de
recente ontmoeting in het Heilig Land tussen patriarch Bartholomeos en paus
Franciscus. Voor velen een geweldige gebeurtenis.
Wanneer ik dit schrijf sta ik aan de vooravond van een volgend
bezoek aan de Heilige Berg. De vorige keer hebben Theo en Hans mij weer mee terug naar
huis genomen. Maar nu ga ik alleen…….
In juli heeft pastoor Moltzer de Heilige Berg voor de tweede keer bezocht, zo schreef hij mij. Hij bezocht I.M. Pantokrátoros. (Vasílis)
